Teatr, uznawany za jedną z czołowych scen w Polsce, powstał w 1976 roku po rozłączeniu się powołanych w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku Państwowych Teatrów Dramatycznych. Obecnie posiada trzy sceny:
- Duża Scena (344 miejsc na widowni) w reprezentacyjnym budynku na Wałach Chrobrego, w którym mieści się także Muzeum Narodowe,
- Scena Nowe Sytuacje (dawna Malarnia) (60 miejsc na widowni),
- Teatr Mały (40 miejsc na widowni), kameralna scena zlokalizowana w śródmiejskiej kamienicy Szczecina na Deptaku Bogusława.
Dyrektorami artystycznymi teatru byli reżyserzy: Maciej Englert (1976-1979), Andrzej Chrzanowski (1979-1981), Ryszard Major (1982-1990), Bogusław Kierc (1990-1992) i Anna Augustynowicz (1992-2021).
Teatr kierowany jest przez dyrektora naczelnego Mirosława Gawędę (od 2009 roku); do grudnia ubiegłego roku, przez trzy dekady, stanowisko dyrektor artystycznej piastowała Anna Augustynowicz. Ostatnia realizacja Anny Augustynowicz na deskach Teatru Współczesnego – „Odlot” Zenona Fajfera – to pasmo nagród i zachwytu krytyków – spektakl zdobył m.in. Grand Prix 28. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.
Od stycznia 2022 roku stanowisko dyrektora artystycznego przejął Jakub Skrzywanek, reżyser głośnych „Opowieściach niemoralnych” i „Mein Kampf” (warszawski Teatr Powszechny) czy „Śmierci Jana Pawła II” (Teatr Polski w Poznaniu), uprzednio kurator programowy Teatru Współczesnego w Szczecinie, rozpoczynający swoją przygodę ze szczecińską sceną wystawieniem świetnie przyjętego „Kaspara Hausera” (2019 rok). Jakub Skrzywanek od początku urzeczywistnia idee teatru oświeceniowego i włączającego, kierując się jednocześnie społeczną odpowiedzialnością – teatru jako instytucji publicznej. Cele te realizują się dwojako – z jednej strony uruchomiony został program Rezydencji Artystycznej, włączający młodych artystów, dostający możliwość stworzenia prac w teatrze instytucjonalnym – z drugiej, po raz pierwszy w Polskim teatrze, na tak szeroką skalę, w pracach nad spektaklami udział brały osoby spoza teatru. Przy „Edukacji seksualnej” Michała Buszewicza m.in. powołano Młodzieżową Radę Ekspercką, a przy premierze spektaklu „SPARTAKUS. Miłość w czasach zarazy” w reżyserii Jakuba Skrzywanka, wspierająco pracowało blisko czterdzieści osób (m.in. studentki z Akademii Sztuki w Szczecinie, osoby ze Stowarzyszenia Lambda Szczecin czy Koło Gospodyń Wiejskich ze wsi Stobno). Spektaklami Teatru Współczesnego zainteresowali się m.in. radio Tok FM, Radio Nowy Świat, TVN, Gazeta Wyborcza, Tygodnik Powszechny, Newsweek, Dialog, Dwutygodnik, Didaskalia, portal Onet (partner medialny „SPARTAKUSA..”) czy niemieckie Dagens Nyheter i Theater der Zeit.
Działania szczecińskiego Teatru Współczesnego wychodzą również poza polskie granice. Tyko w ostatnim sezonie, w ramach współpracy z włoskim Santarcangelo Festival, teatr wziął udział w międzynarodowych wydarzeniach dotyczących tańca współczesnego, organizowanych pod hasłem „Boarding Pass Plus Dance”. Legendarny teatr Munchner Kammerspiele został partnerem Rezydencji Artystycznej Scena Nowe Sytuacje, dzięki czemu twórcy objęci rezydencją korzystają z wiedzy i doświadczenia artystów i tutorów współpracujących z teatrem ze stolicy Bawarii. A dzięki partnerstwu z Hessisches Landestheater w Marburgu spektakl „Kobieta zagrożona niskimi świadczeniami emerytalnymi” został przetłumaczony i zaprezentowany niemieckiej publiczności. Także w ramach kooperacji z teatrem w Marburgu (Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu) sztuka Anah Filou „Ptasilot” została przetłumaczona na język polski i pokazana niemieckiej Polonii.
Równocześnie teatr prowadzi działalność edukacyjną. Przed laty były to m.in. projekt „Otwieracz”, Letnie Warsztaty Teatralne, Pracownia Teatralna czy międzynarodowy projekt „Cyfrowe Forum Teatralne”. Ostatnio wielkim sukcesem okazał się cykl warsztatów z edukacji seksualnej, przygotowany we współpracy z seksuolożką i psycholożką Mają Wencierską, przy okazji premiery sztuki „Edukacja seksualna”. Panel edukacyjny to już stały element Teatru Współczesnego – od tego roku, do teatralnego zespołu dołączyła pedagożka teatralna Marta Gosecka – która realizuje nie tylko tematyczne warsztaty do spektakli, jak również autorskie zajęcia dla grup zorganizowanych (m.in. teatralne lekcje wychowawcze), mające na celu nie tylko kształtowanie umiejętności krytycznego myślenia młodego widza, jak również wykorzystujące techniki teatralne do wzmacniania szczecińskich uczniów. Konsekwentnie organizowane są również tzw. EDUPREMIERY, czyli premiery dla nauczycieli, edukatorów, pedagogów, animatorów kultury i wszystkich, którym bliska jest idea pracy z młodzieżą. Każdej Edupremierze towarzyszą dyskusje z udziałem ekspertów i twórców spektaklu.
